Bệnh giời leo là bệnh gì?

Bệnh Giời leo, hay còn gọi là zona, là một loại bệnh nhiễm trùng do virus Varicella-zoster (VZV) gây ra. Đây là cùng một loại virus gây bệnh thủy đậu (chickenpox). Sau khi bạn mắc bệnh thủy đậu, virus VZV không bị loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể, mà nó tồn tại trong hệ thống thần kinh của bạn. Khi hệ thống miễn dịch yếu đối với virus này, nó có thể tái phát và gây ra bệnh Giời leo.

Triệu chứng của bệnh giời leo

Đau

Đau là triệu chứng chính của bệnh Giời leo. Đau có thể xuất hiện trước khi các dấu hiệu khác xuất hiện trên da. Đau có thể từ nhẹ đến nặng và thường xuất hiện dọc theo một vùng da nhất định. Nó có thể là một cảm giác nóng rát, nhức nhối hoặc châm chích.

Ban đầu xuất hiện các dấu hiệu trên da

Sau giai đoạn đau, các dấu hiệu trên da sẽ xuất hiện. Đây là một dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán bệnh Giời leo. Các triệu chứng ban đầu thường là các đốm đỏ hoặc mẩn ngứa trên da. Chúng thường xuất hiện trên một bên cơ thể, theo dạng dải hoặc vùng hình vỏ sò.

Vết phồng nước hoặc vảy

Sau khi xuất hiện các đốm đỏ ban đầu, các vết phồng nước hoặc vẩy sẽ phát triển. Các vết phồng nước có thể là một nhóm các mụn nước nhỏ, đội mũi cây hoặc vết nổi mủ. Khi các vết này vỡ, chúng có thể gây đau và ngứa. Sau một thời gian, các vết phồng nước hoặc vẩy sẽ khô và hình thành vảy.

Ngứa

Ngứa là triệu chứng thường gặp trong bệnh Giời leo. Các vết phồng nước và vẩy có thể gây ngứa nặng, làm bạn cảm thấy khó chịu và muốn gãi.

Các triệu chứng khác

Ngoài những triệu chứng chính đã đề cập, một số người có thể gặp các triệu chứng khác như sốt, mệt mỏi, đau nhức cơ, giảm khả năng vận động và cảm giác không tốt chung.

Nguyên nhân gây bệnh giời leo

Bệnh Giời leo (zona) là do virus Varicella-zoster (VZV) gây ra. Nguyên nhân gây bệnh Giời leo liên quan đến sự tái phát của virus VZV trong cơ thể sau khi đã mắc bệnh thủy đậu (chickenpox). Dưới đây là các nguyên nhân chính:

• Mắc bệnh thủy đậu trước đó: Nguyên nhân chính của bệnh Giời leo là virus VZV, một loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi bạn mắc bệnh thủy đậu, virus VZV không bị tiêu diệt hoàn toàn khỏi cơ thể mà nó tồn tại trong hệ thống thần kinh. Khi hệ thống miễn dịch yếu, virus có thể tái phát và gây ra bệnh Giời leo.
• Hệ thống miễn dịch yếu: Hệ thống miễn dịch mạnh có thể kiềm chế sự tái phát của virus VZV. Tuy nhiên, khi hệ thống miễn dịch suy yếu do tuổi tác, căn bệnh nền, stress, phẫu thuật, hoặc sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch, virus có thể tái sinh và gây ra bệnh Giời leo.
• Tuổi tác: Bệnh Giời leo thường phổ biến ở những người lớn tuổi do hệ thống miễn dịch suy yếu và khả năng chống lại virus giảm đi.
• Stress và áp lực: Stress và áp lực tâm lý có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch, tạo điều kiện cho virus VZV tái phát và gây bệnh Giời leo.
• Các yếu tố khác: Các yếu tố khác như hóa trị, phơi nhiễm hoá chất, tia X, nhiễm trùng HIV hoặc suy giảm miễn dịch cơ bản có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Giời leo.

Con đường lây truyền bệnh giời leo

Bệnh Giời leo không phải là bệnh lây truyền từ người này sang người khác như một cách thông thường. Tuy nhiên, virus Varicella-zoster (VZV) có thể lây lan từ một người mắc bệnh Giời leo cho người khác, nhưng chỉ gây ra bệnh thủy đậu (chickenpox), không phải là Giời leo.

Các cách lây truyền chính của virus VZV gây bệnh thủy đậu là:

• Tiếp xúc trực tiếp với các phồng nước hoặc vẩy: Người chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa được tiêm phòng vắc-xin thủy đậu có thể bị nhiễm virus VZV thông qua tiếp xúc với các vết phồng nước hoặc vẩy trên da của người bị bệnh.
• Tiếp xúc với dịch từ các vết phồng nước hoặc vẩy: Virus VZV cũng có thể lây lan khi tiếp xúc với dịch từ các vết phồng nước hoặc vẩy. Ví dụ, nếu bạn chạm vào vết phồng nước hoặc vẩy trên da của người mắc bệnh Giời leo và sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng của bạn, virus có thể xâm nhập vào cơ thể bạn.
• Hơi nước từ người mắc bệnh: Một số trường hợp hiếm, virus VZV có thể được truyền qua không khí từ người mắc bệnh Giời leo. Tuy nhiên, khả năng lây truyền qua không khí này thường rất thấp.

Các biện pháp điều trị bệnh giời leo

Có một số biện pháp điều trị khác nhau để giảm triệu chứng và thúc đẩy quá trình phục hồi cho bệnh Giời leo. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thông thường:

Thuốc kháng virus

Việc sử dụng thuốc kháng virus có thể giúp làm giảm mức độ và thời gian của triệu chứng Giời leo. Các loại thuốc như acyclovir, valacyclovir và famciclovir thường được sử dụng. Đối với những người có rủi ro cao hoặc những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus theo đường uống hoặc tiêm trực tiếp.

Thuốc giảm đau

Đau là triệu chứng chính của bệnh Giời leo. Thuốc giảm đau như paracetamol (acetaminophen) hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen có thể được sử dụng để giảm đau và viêm nhiễm.

Kem chống ngứa

Để giảm ngứa gây ra bởi vết phồng nước hoặc vẩy, bạn có thể sử dụng kem chống ngứa chứa hydrocortisone hoặc các loại kem chống ngứa khác theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Nén lạnh

Áp dụng nén lạnh trên vùng da bị ảnh hưởng có thể giúp làm giảm ngứa và đau.

Thuốc chống viêm

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm để giảm viêm nhiễm và phục hồi nhanh chóng.

Chăm sóc da

Chăm sóc da đúng cách là rất quan trọng trong quá trình điều trị. Hãy giữ da sạch và khô, tránh gãi hoặc cọ vùng da bị ảnh hưởng, và sử dụng kem dưỡng da dịu nhẹ để giữ da ẩm