Bệnh Babesia là bệnh gì? 

Bệnh Babesia là một bệnh nhiễm trùng hiếm gặp do ký sinh trùng Babesia gây ra. Ký sinh trùng này thường lây truyền qua vết cắn của loài bọ ve nhiễm ký sinh trùng, chứ không phải bọ ve bình thường. Khi ký sinh trùng Babesia xâm nhập vào cơ thể con người thông qua vết cắn của bọ ve, chúng sẽ tấn công và ký sinh trong các tế bào hồng cầu, gây ra các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, và đôi khi có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như tan máu và đái ra huyết cầu tố.

Triệu chứng của bệnh Babesia có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào sức đề kháng của cơ thể và mức độ nhiễm trùng. Đối với những người có hệ miễn dịch yếu, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở những người già hoặc những người mắc các vấn đề sức khỏe khác. Điều quan trọng là phát hiện và điều trị bệnh kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân bệnh Babesia (nhiễm trùng do Babesia)

Babesia microti là loài gây bệnh phổ biến nhất tại Bắc Mỹ, trong khi Babesia divergens thường được tìm thấy ở châu Âu. Vào mùa hè và mùa thu, khi các loài bọ ve hoạt động mạnh nhất, nguy cơ mắc bệnh Babesia tăng cao.

Những người thường xuyên tiếp xúc với môi trường ngoài trời, đặc biệt là ở các khu vực có nhiều bọ ve nhiễm bệnh, như các khu vực bờ biển, có nguy cơ cao hơn để mắc bệnh Babesia. Các vùng như Nantucket, Martha’s Vineyard và Cape Cod thường được biết đến là các khu vực có mức độ lây nhiễm cao.

Ngoài ra, việc bệnh Babesia có thể được truyền qua máu nhiễm bệnh là một nguy cơ nữa, nhưng hiếm khi xảy ra. Mặc dù những trường hợp này ít phổ biến, nhưng việc chú ý đến nguồn máu đã được kiểm tra để đảm bảo an toàn trong quá trình truyền máu là rất quan trọng.

Điều quan trọng cần lưu ý là một vết cắn của bọ ve có thể gây ra không chỉ bệnh Babesia mà còn các bệnh khác như bệnh Lyme, vì vậy việc phòng tránh và kiểm tra các vết cắn của bọ ve là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây truyền của các bệnh này.

Triệu chứng của bệnh Babesia là gì?

Triệu chứng của bệnh Babesia có thể biến động từ nhẹ đến nặng, và đối với một số người, bệnh có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, dẫn đến việc dễ bỏ qua. Tuy nhiên, những người có triệu chứng rõ ràng thường trải qua các dấu hiệu như sốt, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, và các triệu chứng khác như buồn nôn, đau bụng, đau nhức cơ và khớp, cũng như nước tiểu sẫm màu và thiếu máu do tan máu.

Trong những trường hợp nặng, bệnh Babesia có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như sự tăng bilirubin trong máu dẫn đến da và gan vàng, gan to, lách to, cũng như các vấn đề về hệ thống thận.

Đặc biệt, những người có tuổi cao, hệ miễn dịch suy yếu, hoặc những vấn đề sức khỏe khác như lá lách yếu có nguy cơ cao hơn để phát triển các biến chứng nghiêm trọng từ bệnh Babesia.

Mặc dù trong nhiều trường hợp, bệnh có thể tự khỏi và không để lại di chứng, nhưng những người có yếu tố nguy cơ như đã phẫu thuật cắt lách có thể mắc phải các biến chứng nghiêm trọng hơn, đặc biệt là trong trường hợp của Babesia divergens, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng như hoàng đảm, suy thận và thậm chí tử vong.

Biện pháp phòng tránh bệnh Babesia 

Các biện pháp phòng tránh và bảo vệ khỏi bệnh Babesia và các bệnh lây truyền qua bọ ve là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và của gia đình. Dưới đây là một số lời khuyên cụ thể:

• Mặc đồ bảo vệ: Mặc quần áo sáng màu để dễ dàng nhận biết bọ chét, và mặc quần áo dài và áo dài tay để bảo vệ da khỏi vết cắn. Cố gắng tạo ra một rào cản bằng cách nhét ống quần vào vớ và áo vào trong quần.
• Sử dụng thuốc chống côn trùng: Sử dụng thuốc chống côn trùng khi ra ngoài, đặc biệt là trong các khu vực có nhiều bọ chét. Hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm và sau khi về nhà, hãy rửa sạch da để loại bỏ thuốc chống côn trùng.
• Kiểm tra da và quần áo: Kiểm tra kỹ da và quần áo sau khi ra khỏi khu vực có bọ chét để phát hiện và loại bỏ bọ chét ngay khi có.
• Khám sức khỏe định kỳ: Điều trị các triệu chứng hoặc bệnh liên quan ngay khi chúng xuất hiện và thường xuyên thăm bác sĩ để kiểm tra sức khỏe.
• Tư vấn với bác sĩ: Tư vấn với bác sĩ hoặc chuyên gia về cách phòng tránh bọ chét cho thú nuôi của bạn, nếu có.

Bằng cách tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ này, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Babesia và các bệnh lây truyền qua bọ ve đáng kể.

Chẩn đoán bệnh Babesia

Chẩn đoán bệnh Babesia thường dựa trên việc phát hiện ký sinh trùng trong hồng cầu khi soi tiêu bản trên kính hiển vi quang học. Các hồng cầu có thể mang các giai đoạn khác nhau của ký sinh trùng, và tỷ lệ hồng cầu nhiễm có thể đạt đến 10% hoặc cao hơn. Đôi khi, việc làm xét nghiệm này cần được thực hiện nhiều lần vì ký sinh trùng Babesia có thể không xuất hiện rõ ràng ngay từ lần xét nghiệm đầu tiên và thường cần một khoảng thời gian từ 2 đến 4 tuần để ký sinh trùng lưu hành trong máu trở nên rõ ràng.

Để phân biệt Babesia với các loại ký sinh trùng khác như Plasmodium falciparum gây sốt rét, các xét nghiệm phân biệt cần được thực hiện. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh Babesia thường bao gồm sốt thất thường, rét run, đau đầu, vã mồ hôi, đau cơ và mệt mỏi, nhưng không có tính chu kỳ như sốt rét.

Một số phương pháp xét nghiệm phân biệt Babesia bao gồm:

Phân lập và so sánh hiệu giá kháng thể

Mẫu máu của bệnh nhân có thể được phân lập và cấy trồng trên chuột hoặc gerbil để phát hiện kháng thể chống Babesia thông qua phương pháp miễn dịch huỳnh quang gián tiếp.

Xét nghiệm PCR

Phương pháp PCR (Polymerase Chain Reaction) có độ đặc hiệu và độ nhạy cao hơn cho việc phát hiện Babesia trong máu.

Cả hai phương pháp này đều giúp xác định chính xác sự hiện diện của ký sinh trùng Babesia và phân biệt nó với các loại ký sinh trùng khác.

Phương pháp điều trị bệnh Babesia

các trường hợp nhiễm trùng Babesia có thể tự khỏi mà không cần điều trị đặc hiệu, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch mạnh và có lá lách nguyên lành. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là ở những người đã phẫu thuật cắt lách hoặc ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng nặng, điều trị đặc hiệu có thể là cần thiết.

Các phương pháp điều trị cho bệnh Babesia có thể bao gồm:

Kháng sinh kết hợp với thuốc diệt ký sinh trùng

Sử dụng kháng sinh như Clindamycin hoặc Azithromycin kết hợp với thuốc diệt ký sinh trùng như Quinine hoặc Atovaquone có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng Babesia, đặc biệt là ở những trường hợp nặng.

Truyền máu

Trong những trường hợp nặng, truyền máu có thể được thực hiện để giảm mật độ ký sinh trùng trong máu, đặc biệt là ở những bệnh nhân có tỷ lệ hồng cầu nhiễm lớn hơn 10%. Trong trường hợp đe dọa tính mạng, truyền máu trao đổi có thể được thực hiện, trong đó hồng cầu nhiễm sẽ được loại bỏ và thay thế bằng hồng cầu tươi.

Việc điều trị Babesia nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả và tránh các biến chứng có thể xảy ra.