U tuyến thượng thận là gì?

Tuyến thượng thận, còn được gọi là tuyến thượng thận hay tuyến bì thượng thận, là một phần quan trọng của hệ thống thượng thận. Nó sản xuất các hormone như aldosterone, cortisol và androgens. Các hormone này đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ bản của cơ thể, bao gồm điều chỉnh áp lực máu, cân bằng nước và điện giải, điều chỉnh đường huyết và ức chế phản ứng viêm.

U tuyến thượng thận là một loại u hiếm gặp, phát triển trong tuyến thượng thận. Thường thì chúng là u lành tính, tuy nhiên có một tỉ lệ rất ít là u ác tính (ung thư). U tuyến thượng thận thường chỉ xuất hiện ở một trong hai tuyến thượng thận, nhưng có những trường hợp hiếm gặp mà u có thể xuất hiện ở cả hai tuyến.

Nếu bạn hoặc ai đó có bất kỳ triệu chứng hoặc biểu hiện nào liên quan đến tuyến thượng thận, đều nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán đúng.

Nguyên nhân gây u tuyến thượng thận

U tuyến thượng thận có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Một số trường hợp u tuyến thượng thận có thể do yếu tố di truyền, khi có thành viên trong gia đình đã từng mắc u tuyến thượng thận.

• Đột biến gen: Đột biến gen có thể gây ra sự phát triển không bình thường của tế bào trong tuyến thượng thận, dẫn đến sự hình thành của u.

• Faktor môi trường: Một số yếu tố môi trường như hóa chất độc hại, tiếp xúc với tia cực tím, hoặc hút thuốc có thể tăng nguy cơ phát triển u tuyến thượng thận.

• Nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm: Các tình trạng viêm nhiễm trong tuyến thượng thận có thể góp phần vào sự hình thành của u.

• Các tình trạng chuyển hóa và nội tiết: Một số bất thường về chuyển hóa hoặc hoạt động nội tiết trong cơ thể có thể gây ra sự phát triển của u.

• Tình trạng nội tiết tăng hormone: Các tình trạng nội tiết như phaeochromocytoma, một loại u thượng thận sản xuất quá mức các hormone adrenaline và noradrenaline, cũng có thể gây ra u tuyến thượng thận.

• Tác động từ các tác nhân bên ngoài: Các tác động từ môi trường như tác động của tia X, các hóa chất độc hại, hoặc các tác nhân gây ung thư khác cũng có thể góp phần vào sự hình thành của u.

Tuy nhiên, điều quan trọng là nguyên nhân cụ thể của u tuyến thượng thận thường cần được xác định qua quá trình chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa.

Triệu chứng điển hình của u tuyến thượng thận

Triệu chứng điển hình của u tuyến thượng thận có thể bao gồm:

Tăng huyết áp đột ngột

Cơn tăng huyết áp đột ngột là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của u tuyến thượng thận. Huyết áp có thể tăng lên mức rất cao và kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn.

Nhịp tim nhanh

U tuyến thượng thận có thể gây ra tăng nhịp tim, cảm giác nhịp tim nhanh và không đều.

Cảm giác lo lắng và hồi hộp

Bệnh nhân có thể cảm thấy lo lắng, căng thẳng hoặc hồi hộp mà không rõ nguyên nhân.

Đau ngực

Đau ngực có thể xảy ra do tăng huyết áp hoặc do sự ảnh hưởng của u tuyến thượng thận lên hệ tim mạch.

Nhức đầu

Nhức đầu có thể là một triệu chứng phổ biến do tăng huyết áp hoặc các tác động của u lên hệ thần kinh.

Buồn nôn và nôn mửa

Cảm giác buồn nôn và nôn mửa có thể xuất hiện trong một số trường hợp, đặc biệt khi u gây ra tăng tiết hormone.

Tiểu nhiều

U tuyến thượng thận có thể ảnh hưởng đến hệ thống tiết niệu, gây ra tiểu nhiều và cảm giác đau khi tiểu.

Da tái xanh và vã mồ hôi

Da có thể tái xanh do tăng huyết áp và cơ thể có thể bài tiết nhiều mồ hôi hơn bình thường.

Cảm giác lạnh và mệt mỏi

Cảm giác lạnh và mệt mỏi là các triệu chứng khác có thể xuất hiện sau cơn tăng huyết áp.

Nhớ rằng các triệu chứng này có thể biến đổi tùy thuộc vào kích thước và tính chất của u tuyến thượng thận, cũng như ảnh hưởng của nó lên cơ thể. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế là quan trọng để được đánh giá và điều trị kịp thời.

Phương pháp điều trị u tuyến thượng thận 

Phương pháp điều trị u tuyến thượng thận có thể bao gồm các phương pháp sau:

• Quan sát và theo dõi định kỳ: Đối với các u nhỏ (< 5cm), không gây ra triệu chứng và không có chức năng nội tiết, bác sĩ có thể quyết định quan sát và theo dõi định kỳ bằng các xét nghiệm và hình ảnh y khoa. Trong trường hợp này, điều trị không cần thiết và bệnh nhân chỉ cần được theo dõi thường xuyên để theo dõi sự phát triển của u.

• Thuốc điều trị: Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi u tuyến thượng thận lành tính nhưng gây ra các triệu chứng như tăng huyết áp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều chỉnh huyết áp hoặc kiểm soát các triệu chứng khác.

• Phẫu thuật loại bỏ u: Đối với các u tuyến thượng thận lớn hơn 5cm, gây ra triệu chứng hoặc có khả năng gây ra biến chứng, phẫu thuật để loại bỏ u thường được khuyến nghị. Có hai phương pháp phẫu thuật chính là mổ mở và mổ nội soi.

• Mổ mở: Phương pháp này thường được sử dụng cho các u lớn hơn, phức tạp hoặc gắn liền với các cơ quan xung quanh. Bác sĩ tiến hành mổ thông qua một cắt mở trên da để tiếp cận u và loại bỏ nó.

• Mổ nội soi: Trong trường hợp u nhỏ và không phức tạp, phẫu thuật nội soi có thể được sử dụng. Đây là một phương pháp ít xâm lấn hơn, với các vết cắt nhỏ và thời gian phục hồi sau phẫu thuật ngắn hơn so với mổ mở.

• Phẫu thuật với sự hỗ trợ của robot: Một phương pháp phẫu thuật mới nổi, phẫu thuật với sự hỗ trợ của robot đang trở thành lựa chọn phổ biến cho việc loại bỏ u tuyến thượng thận. Sự chính xác và ít xâm lấn hơn của robot giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và tăng tốc quá trình phục hồi sau phẫu thuật.

Quyết định về phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước và tính chất của u, triệu chứng của bệnh nhân và tình trạng sức khỏe tổng quát. Điều quan trọng là tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất cho trường hợp cụ thể.